ادبیات و مبانی نظری هوش سازمانی

ادبیات و مبانی نظری هوش سازمانی

تعریف هوش

تعاریف بسیاری از هوش ارائه شده است؛ از آن جمله، هوش عبارتست از توانایی یادگیری و بکاربردن آنچه یاد گرفته شده، در سازگاری با اوضاع و احوال تازه و حل مسائل و مشکلات تازه(مان،۱۳۷۸ :۲۲۳). همچنین در تعریفی دیگر هوش را مجموعه یا کل استعداد شخص به منظور تفکر و عمل با هدف، منطقی و سازگاری مؤثر با محیط تعریف کردهاند(سیدعلوی و عربلو،۱۳۹۰ :۱۰۰). هوش مجموعه استعدادهایی است که بوسیله آنها شناخت پیدا میکنیم، شناختها را به یاد میسپاریم و عناصر تشکیلدهنده فرهنگ را به کار میبریم تا مسائل زندگی روزانه را حل کنیم و با محیط ثابت و محیط در حال تغییر سازگار شویم(گنجی،۱۳۸۲ :۵۲).

در واقع، این واژه به توانایی دریافت، درک و کاربرد نمادها و سمبل­ها که نوعی توانایی انتزاعی است، اشاره دارد(بیک­زاده؛ علائی و اسگندری،۱۳۸۹: ۱۴۴).احمدی و ماهر (۱۳۸۵: ۱۱۸) مجموعه­ای از تعاریف طرح شده بویژه دانشمندان مختلف از نیمه اول قرن بیستم را گردآوری کرده­اند که برخی از آنها به طرح زیر هستند:

• هوش عبارت است از ظرفیت توانایی و یادگیری؛
• هوش عبارت است از سازگاری فرد با محیط؛
• هوش عبارت است از دانش­پذیری و ظرفیت کسب آن؛
• هوش توانایی تفکر بر حسب ایده­های انتزاعی است؛
• هوش توانایی درک اشخاص و ایجاد رابطه با آنها (هوش اجتماعی)، توانایی درک اشیا و کار کردن با آنها (هوش عملی) و توانایی درک نشانه­های کلامی – ریاضی و کار با آنهاست.

۲-۲-۱-۲) انواع هوش در سازمانها

امروزه از انواع مختلف هوش در مجامع گوناگون صحبت به میان می­آید و هوش، پیشوند بسیاری از مفاهیم مدیریتی شده است کهخود نشان­دهنده تغییر نگاه سازمان­ها و متفکرانشان از هوش تستی بر رویکردهای نوین به این مقوله است. در این زمینه انواع متعددی از هوش که در سازمانها مطرح می­شود، توسط اندیشمندان ذکر شده است؛ که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می­گردد.

• هوش هیجانی[۱]

[۱]Emotional intelligence

مطالعه بیشتر